در این پژوهش توزیع مکانی بارندگی سالانه و فصلی در منطقه کوهستانی غرب ایران با استفاده از داده های 170 ایستگاه هواشناسی پراکنده در سطح منطقه در دوره آماری 00/1999-66/1965 مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین چگونگی توزیع بارندگی در طی سال با استفاده از نمایه تمرکز بارندگی محاسبه و تفاوت های مکانی بررسی گردید. نتیجه این پژوهش نشان داد که رژیم بارندگی بخش های شمالی کشور با بیشینه بارندگی در فصل بهار متفاوت از بخش های مرکزی و جنوبی منطقه مورد مطالعه می باشد که بیشتر بارندگی خود را در زمستان دریافت می کنند. بطور کلی پاییز و زمستان فصل های اصلی بارندگی در بخش های میانی و جنوبی منطقه مورد مطالعه می باشد. فصل تابستان فصل خشک منطقه به شمار می رود و تنها در برخی نقاط ممکن است در اثر ارتفاع بارندگی های همرفتی ایجاد گردد. شباهت نقشه بارندگی سالانه با بارندگی فصل زمستان و پاییز نشان می دهد که عرض جغرافیایی و ناهمواری ها عامل اصلی کنترل کننده بارندگی در منطقه می باشند. این شباهت همچنین بیانگر این نکته است که عوامل و مکانیسم های ایجاد بارندگی در منطقه مورد مطالعه یکسان می باشند. همچنین مشخص گردید که توزیع بارندگی در طی سال در منطقه تابع عرض جغرافیایی است و پراکنش بارندگی در طی سال در نیمه شمالی منطقه نسبت به نیمه جنوبی آن از نظم بیشتری برخوردار است.

متن کامل مقاله های این شماره به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقالات به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

تغییرپذیری بارندگی و تاثیر آن بر منابع آب یک مساله اقلیمی مهم است. تغییرات بارندگی بین ماه های سال به عنوان شاخص تمرکز بارندگی تعریف می شود. ویژگی دیگر بارندگی که ارتباط مستقیمی با تمرکز بارندگی دارد، فرسایندگی باران است. هدف از این تحقیق بررسی شاخص های تمرکز بارندگی (PCI) و فرسایندگی باران (شاخص فورنیه اصلاح شده MFI) و تهیه نقشه تغییرات مکانی آنها است. لذا با استفاده از داده های بارندگی 55 ایستگاه هواشناسی استان خوزستان، شاخص های تمرکز بارندگی و فورنیه اصلاح شده محاسبه شد. به منظور تهیه نقشه تغییرات مکانی، اطلاعات نقطه ای شاخص ها با استفاده از روش های مختلف قطعی و زمین آماری به اطلاعات ناحیه ای تبدیل گردید. نتایج نشان داد که روش کریجینگ معمولی با نوع گوسی، دارای بیشترین دقت برای میان یابی شاخص تمرکز بارندگی است و روش کریجینگ ساده با نوع گوسی بیشترین دقت برای میان یابی شاخص فورنیه اصلاح شده داشته است. بر اساس نقشه تغییرات مکانی شاخص تمرکز بارندگی بیشترین مقادیر شاخص تمرکز بارندگی در جنوب منطقه مورد مطالعه دیده می شود و کمترین مقادیر در شمال و شمال شرق استان خوزستان وجود دارد. شاخص تمرکز بارندگی از 20 تا 31 متغیر بود که نشان دهنده فصلی شدید بودن بارندگی است. شاخص فورنیه اصلاح شده بین 49 تا 224 متغیر است که در شمال شرق استان خوزستان بیشترین مقدار و در جنوب و جنوب غربی کمترین مقدار را داراست. بطور کلی بارندگی در استان خوزستان محدود به چند ماه بوده و پراکنش یکنواختی ندارد.

بارش های شدید در زمان های غیرمتعارف، همواره یکی از عوامل مهم ایجاد خسارات فراوان در مناطق مختلف جغرافیایی است. در این تحقیق، سه بارش رخ داده در تابستان 1388 در مشهد و روزهای قبل از این بارندگی ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی نمودارهای نحوه تغییرات پارامترهای هواشناسی در هر شش روز مورد مطالعه، نشان دهنده کاهش دما و فشار هوا و همچنین افزایش رطوبت نسبی و دمای نقطه شبنم در روزهای وقوع بارش در مقایسه با روزهای قبل از آن است. نتایج حاصل از تحلیل فیزیکی جو با استفاده از نمودارهای تفی گرام، حاکی از وجود ابرهای ضخیم با محتوی آب قابل توجه در آسمان منطقه در روزهای رخداد بارش می باشد. همچنین موقعیت تراز LCL و FCL، اختلاف ارتفاع قله ابر با سطح FCL و مقادیر شاخص های دینامیکی CAPE،SHOW  و KINX نیز بیانگر انرژی پتانسیل قابل توجه توده هوای صعود کننده و شرایط مساعد برای ناپایداری شدید هوا است. به عنوان مثال مقادیر شاخص های دینامیکی مذکور در روز بارش سیل آسا (24 شهریور) به ترتیب برابر 953.4، -4.67 و 35.30 به دست آمده است که هر سه معرف ناپایداری شدید هوا در این روز می باشند. بررسی نقشه های هم فشار سطح زمین نشانگر تقابل دو سامانه کم فشار و پرفشار در شرق کشور است. همچنین نقشه های هم فشار 850 هکتوپاسکال نیز مبین همرفت هوای گرم از نواحی جنوبی به سمت شمال شرق کشور است که منطبق با الگوهای فشاری سطح زمین می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که گسترش سامانه پرفشار سیبری طی فصل گرم سال، همزمان با همرفت هوای گرم و مرطوب جنوبی باعث ایجاد ناپایداری شدید هوا به طور غیر منتظره شده و این مطلب نیز موید تحلیل فیزیکی نمایه قائم جو می باشد.

دریاچه ارومیه، در طی سال های اخیر با نوسانات شدید بارندگی مواجه بوده است که رقوم ارتفاعی سطح تراز آب دریاچه ارومیه سیر نزولی پیدا کرده است که برخی از پژوهشگران کاهش بارندگی را یکی از دلایل اصلی آن می دانند که به نظر می رسد بررسی تغییرات روند بارش های ماهانه و سالانه حوضه دریاچه ارومیه از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. در این پژوهش بارندگی ماهانه، فصلی، سالانه و همچنین شاخص تمرکز بارش PCIدر مقیاس سالانه و فصلی در ایستگاه های سینوپتیک (تبریز، ارومیه، تکاب، مهاباد، اهر، سراب، سهند، میانه) درحوضه دریاچه ارومیه از سال (2013-1988) بررسی شد. سپس برای تحلیل روند بارندگی و تحلیل روند شاخص PCI از آزمون من-کندال و شیب-سن و آزمون من-کندال دنباله ای برای شناسایی نقاط جهش استفاده شد. نتایج نشان داد، در بین ایستگاه های سینوپتیک مورد مطالعه 7 ایستگاه، براساس آماره آزمون من-کندال روندکاهشی غیرمعنی دار و 2 ایستگاه (تبریز و سراب) دارای روند افزایشی غیرمعنی داری است. اکثر ایستگاه های سینوپتیک حوضه دریاچه ارومیه روند کاهشی بارندگی ماهانه در ماه های (ژانویه، نوامبر، دسامبر) و همچنین در ماه های (می، آگوست، سپتامبر) در بیشتر ایستگاه ها روند افزایشی مشاهده شده است. براساس آزمون سن-سیل و در سطح اطمینان 95 درصد، بیش ترین و کم ترین مقدار کاهش بارندگی سالانه به ترتیب در ایستگاه مهاباد و ارومیه اتفاق افتاده استو هیچ کدام از ایستگاه های سینوپتیک دارای توزیع زمانی یکنواخت نبوده(PCI<10) و فقط ایستگاه اهر مقدار بارندگی سالانه، دارای توزیع بارندگی متوسط است. تحلیلروندبارش فصلینشان داد کهدر فصلزمستانکهتامین کنندهبخشزیادی ازنیازآبیدریاچه ارومیهاست، بیشتر ایستگاه های سینوپتیک دارایروندکاهشیغیر معنی دار هستند.

مقدمه: این مطالعه باهدف ترسیم نمایه خدمات بهداشت حرفه ای ایران و تبیین چالش ها و رهیافت های اجرایی و تحقیقاتی با تمرکز بر پوشش خدمات و مداخلات انجام شده است.  روش کار: در این مطالعه تلفیقی کمی و کیفی، داده ها از طریق چندجانبه نگری و بر اساس مرور اسناد سازمان های بین المللی نظیر سازمان بهداشت جهانی و سازمان بین المللی کار، نمایه بهداشت حرفه ای کشورها، قوانین و مقررات، مطالعات گذشته و مصاحبه با خبرگان گردآوری شد. داده های ثانویه از پورتال وزارت بهداشت و بر اساس چک لیست بازرسی و همچنین داده های ثانویه مرکز ملی آمار جمع آوری شد. داده های کیفی از طریق تحلیل محتوای استقرایی و قیاسی و داده های کمی از طریق آمار توصیفی تحلیل شد.    یافته ها: نمایه خدمات بهداشت حرفه ای در قالب 45 شاخص در 9 حیطه و 6 نوع برای ایران اختصاصی سازی شد. پوشش خدمات بازرسی برای کل کارگاه های موجود (39 درصد) و برای کل شاغلان موجود (15 درصد)، تخمین زده می شود. پوشش خدمات در کارگاه های تحت پوشش بازرسی شامل دسترسی به تسهیلات کامل بهداشتی (48 درصد) و کنترل مواجهات شغلی (18 درصد) است. پوشش خدمات برای شاغلان تحت پوشش بازرسی شامل معاینات شغلی (58 درصد)، آموزش بهداشت حرفه ای (62 درصد) و استفاده از وسایل حفاظت فردی (66 درصد) است.  نتیجه گیری: مهم ترین مداخله در حیطه پوشش و پایداری خدمات، به جز بازرسی که جنبه حاکمیتی دارد، سایر خدمات به گستره ای از خدمت دهندگان حقوقی با رفع موانع موجود و با محوریت ارائه خدمات به کارگاه های کوچک برون سپاری شود. بازطراحی خدمات بهداشت حرفه ای تمرکز بر جنبه های اقتصادی کنترل ها، سلسله مراتب کنترل ها، اولویت بندی کنترل ها، کنترل های کم هزینه و اثربخش مخصوصاً در کارگاه های کوچک ضروری است.

مسکن موقت پس از سانحه یکی از چالش های آمادگی در برابر سوانح در هر کشور است؛ چراکه، نیاز اساسی به مسکن موقت پایدار، مقرون به صرفه و کارآمد وجود دارد. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تولیدات علمی حوزه مسکن موقت پس از سانحه با تمرکز بر حوزه معماری و با استفاده از روش علم سنجی و تحلیل محتوا، تکنیک بررسی سیستماتیک و هم رخدادی واژگان کلیدی انجام شد. جستجو بر اساس منابع پایگاه های اطلاعاتی «اسکوپوس»، «ساینس دایرکت» و «گوگل اسکولار» انجام گرفت. پس از بازبینی تمامی 176 منبع به دست آمده توسط مرور سیستماتیک، 71 منبع با متن کامل وارد مرحله ارزیابی شدند. مصورسازی و ترسیم نقشه های حاصل از اتصال داده های مستخرج از پایگاه ها، نقشه های حاصل از همکاری نویسندگان و هم تألیفی کشورها با بهره گیری از نرم افزار «وی. او. اس. ویوئر» خوشه بندی و ترسیم شدند. یافته های حاصل از نقشه هم رخدادی واژگان کلیدی، درمجموع 4 خوشه را در این حوزه شناسایی نمودند که واژگان «مدیریت بحران»، «سوانح طبیعی»، «توسعه پایدار»، «زلزله»، «تصمیم گیری» جزء واژگان پرتکرار و واژگانی نظیر «آسیب پذیری»، «برنامه های مسکن»، «بهره وری انرژی»، «طراحی» و «تحقیق رفتاری» در زمره واژگان با بسامد پایین بودند. مجلات برتر با بیشترین انتشار در حوزه فعالیت مسکن موقت پس از سانحه از ابعاد مختلفی همچون تعداد انتشار، درجه تأثیرگذاری هر مجله، رتبه مجلات در نظام رتبه بندی سایمگو در سال 2020 و شاخص هرش موردبررسی قرار گرفتند. کشورهای «آمریکا»، «اسپانیا»، «ایتالیا»، «ترکیه» و «ایران» بیشترین تعداد انتشار را داشتند. عوامل اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی با درصد فراوانی 30%، 24% و 22% بیشترین عوامل بررسی شده در میان تولیدات علمی بودند. بیشترین رویکردهای به کاررفته، رویکرد مدیریتی و تکنیکی با درصد توزیع 41/54% و 83/32% بودند. یافته های این پژوهش علاوه بر نشان دادن نقش کم رنگ معماران در فرایند مسکن موقت، بر لزوم پرداخت به حوزه طراحی، دانش برنامه ریزی، علوم رفتاری و بهینه سازی انرژی در ایران و سطوح جهانی و آغاز تولیدات علمی برای معماران و شهرسازان در مطالعات آتی در برنامه ریزی های مدیریت بحران تأکید می نمایند.